No edit summary Белгилер: мобилдик т?зм?кт?н т?з?т?? мобилдик к?р?н?ш режиминде т?з?т?? |
мNo edit summary Белгилер: мобилдик т?зм?кт?н т?з?т?? мобилдик колдонмодон т?з?т?? Android app edit App section source ? |
||
(One intermediate revision by the same user not shown) | |||
1-сап: | 1-сап: | ||
[[Файл:NatCopper.jpg|thumb|Жез.]] |
[[Файл:NatCopper.jpg|thumb|Жез.]] |
||
'''Жез''' (лат. cuprum) – [[Д. И. Менделеев]] мезгилдик системасы 4-мезгилинин IВ группа элементи. К.н. 29, [[ат. м.]] 63,546. Туруктуу эки изотобу бар: |
'''Жез''' (лат. cuprum) – [[Д. И. Менделеев]] мезгилдик системасы 4-мезгилинин IВ группа элементи. К.н. 29, [[ат. м.]] 63,546. Туруктуу эки изотобу бар: ?3Сu жана ??Cu. Жер кыртышында м. б-ча 1×10-2% т?з?т. Ал таза жана бирикме т?р?нд? (к?б?нч? [[к?к?рт]], кычкылтек м-н) кездешет. Ж. - ийилгич, чоюлгуч, кызыл т?ст?г? металл, тыгызд. 8,96 ''г/см3'' ; 1083 °С эрип, 2600 °С кайнайт. Бирикмелеринде +1, +2, +3 окистен?? даражаларына ээ. Ж. бир топ комплекстик бирикмелерди пайда кылат. Кадимки темп-рада активд??л?г? жогору эмес. Нымдуу абада Ж. андан ары окистен??д?н сактай турган. жез (I) оксиди Cu<sub>2</sub>O же негиздик карбонат тузунун (CuOH)<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> жука кабыкчасы менен капталат. Ж. кадимки темп-рада галогендер, к?к?рт, [[селен]] менен о?ой кошулат. Ал эми [[суутек]], [[азот]], [[к?м?ртек]] менен жогорку темп-рада да реакцияга кирбейт. Суюултулган к?к?рт, туз к-талары окистендиргичтер жок ч?йр?д? жезге таасир этпейт. Азот жана конц. ысык к?к?рт к-таларында эрийт. К?пч?л?к металлдар менен куймаларды пайда кылат. (I) валентт?? Ж. туздары т?сс?з келип, сууда эрибейт, же?ил окистенет же Ж. (II) валентт?? туздарына чейин ажырайт. Ал эми (II) валентт?? Ж. туздары жакшы эрийт. Ж. гидратташкан иондору Cu2+ - к?к т?ст? болот. Ж. маанил?? минералдары болуп: Cu2S - Ж. жалтырагы; CuFeS2 - Ж. колчеданы; CuS - кавелит; Cu5FeS4 - борнит; CuCO3×Cu(OH)2-малахит; CuCO3×2Cu(OH)2 - лазурит; CuSiO3×2H2O-хризаколла; CuSO4×Cu(OH)2 –брушантит саналат. ?. ж-да: |
||
<chem>2Cu2S + 3O2 -> 2Cu2O + 2SO2</chem>; |
|||
<chem>Cu2S + 2Cu2O -> 6Cu + SO2</chem> |
|||
реакцияларынын жардамы менен алынат. Таза Ж. жылуулукту жана электр тогун жакшы ?тк?р?т, ийилгич болгондуктан ?. ж-да ке?ири колдонулат. О. эле хим. аппараттар жасоодо жана коррозияга туруктуу куймалар (коло, латунь) даярдоодо колдонулат. |
реакцияларынын жардамы менен алынат. Таза Ж. жылуулукту жана электр тогун жакшы ?тк?р?т, ийилгич болгондуктан ?. ж-да ке?ири колдонулат. О. эле хим. аппараттар жасоодо жана коррозияга туруктуу куймалар (коло, латунь) даярдоодо колдонулат. |
17 апрель 2025, саат 10:10 учурдагы со?ку нуска

Жез (лат. cuprum) – Д. И. Менделеев мезгилдик системасы 4-мезгилинин IВ группа элементи. К.н. 29, ат. м. 63,546. Туруктуу эки изотобу бар: ?3Сu жана ??Cu. Жер кыртышында м. б-ча 1×10-2% т?з?т. Ал таза жана бирикме т?р?нд? (к?б?нч? к?к?рт, кычкылтек м-н) кездешет. Ж. - ийилгич, чоюлгуч, кызыл т?ст?г? металл, тыгызд. 8,96 г/см3 ; 1083 °С эрип, 2600 °С кайнайт. Бирикмелеринде +1, +2, +3 окистен?? даражаларына ээ. Ж. бир топ комплекстик бирикмелерди пайда кылат. Кадимки темп-рада активд??л?г? жогору эмес. Нымдуу абада Ж. андан ары окистен??д?н сактай турган. жез (I) оксиди Cu2O же негиздик карбонат тузунун (CuOH)2CO3 жука кабыкчасы менен капталат. Ж. кадимки темп-рада галогендер, к?к?рт, селен менен о?ой кошулат. Ал эми суутек, азот, к?м?ртек менен жогорку темп-рада да реакцияга кирбейт. Суюултулган к?к?рт, туз к-талары окистендиргичтер жок ч?йр?д? жезге таасир этпейт. Азот жана конц. ысык к?к?рт к-таларында эрийт. К?пч?л?к металлдар менен куймаларды пайда кылат. (I) валентт?? Ж. туздары т?сс?з келип, сууда эрибейт, же?ил окистенет же Ж. (II) валентт?? туздарына чейин ажырайт. Ал эми (II) валентт?? Ж. туздары жакшы эрийт. Ж. гидратташкан иондору Cu2+ - к?к т?ст? болот. Ж. маанил?? минералдары болуп: Cu2S - Ж. жалтырагы; CuFeS2 - Ж. колчеданы; CuS - кавелит; Cu5FeS4 - борнит; CuCO3×Cu(OH)2-малахит; CuCO3×2Cu(OH)2 - лазурит; CuSiO3×2H2O-хризаколла; CuSO4×Cu(OH)2 –брушантит саналат. ?. ж-да:
;
реакцияларынын жардамы менен алынат. Таза Ж. жылуулукту жана электр тогун жакшы ?тк?р?т, ийилгич болгондуктан ?. ж-да ке?ири колдонулат. О. эле хим. аппараттар жасоодо жана коррозияга туруктуу куймалар (коло, латунь) даярдоодо колдонулат.
Колдонулган адабияттар
- Химия: Энциклопедиялык окуу куралы/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2004. - 422 б. ISBN 2025-08-061-6
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | |||||||||||||||||||||||||
1 | H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||||||||||||
5 | Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||||||||||||
6 | Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | ||||||||||
7 | Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | ||||||||||
|